De meesten mensen komen, afgezien van de puistjes die er nu eenmaal bij horen, ongeschonden uit de puberteit. Helaas geldt dat niet voor iedereen. De minder gelukkigen hebben tijdens de puberjaren meestal flink geleden onder acne en dragen daar vaak jaren later de sporen nog van met zich mee. Anderen krijgen er weer, of pas voor het eerst, mee te maken in hun volwassen jaren: acné.

Hoewel acne veel verschillende verschijningsvormen en gradaties heeft, hebben ze allemaal dezelfde oorzaak: (een teveel aan) talg. Dit hoopt zich op in de poriën, verstopt ze en sluit ze af. Deze talgophopingen (mee-eters of comedonen genoemd) zijn zichtbaar als witte, onderhuidse bolletjes (whiteheads) of aan het huidoppervlak gelegen zwarte puntjes (blackheads). Omdat dode huidcellen die de porie uitgang blokkeren kunnen de talgophopingen niet weg en neemt de druk op de poriën toe. Uiteindelijk breken zij open en komt de inhoud (die overigens niet alleen bestaat uit talg, maar ook uit bacteriën en vetzuren) in de omliggende huid terecht, die daar vervolgens een ontsteking veroorzaakt (pukkels, puistjes). Gaat de ontsteking onverhoopt dieper de huid in, dan vormen zich daar harde, onderhuidse knobbels en abcessen. Maar waarom heeft de één een teveel aan talg en de ander niet? En waar komen die vervelende acne uitbraken soms toch ineens vandaan?

OORZAKEN
Ondanks dat het nooit wetenschappelijk is bewezen, wordt acne heel vaak in verband gebracht met bepaalde (vette) voedingsmiddelen, een tekort aan vitaminen, roken of slechte persoonlijke hygiëne. Maar elke huid (ook een schone!) bevat gewoon altijd een bepaalde hoeveelheid en soort bacteriën. Het enige verschil is dat dit bij een vet(ter) huidtype sneller kan leiden tot een infectie. Wat veroorzaakt het dan wel? Soms is het simpelweg een kwestie van pech: in de ene familie komt nu eenmaal meer acne voor dan in de andere. Ook het gebruik van bepaalde medicijnen of verkeerde huidverzorgingsproducten of make-up kan acne veroorzaken of verergeren. Hormoonschommelingen zijn echter in veruit de meeste gevallen de grootste boosdoener. Puberteit, menstruatie, zwangerschap, menopauze en stress zijn slechts enkele factoren die, ieder op hun eigen manier, resulteren in hormoonschommelingen en daarmee acne.

DE AANPAK: SOMS EVEN DOORBIJTEN...
Wat de oorzaak van je acne ook is, een succesvolle aanpak kost tijd en discipline. Kies niet meteen voor te heftige of sterk ontvettende producten, een beetje talg moet er namelijk wel op je huid achterblijven om te zorgen dat het huideigen beschermlaagje intact blijft. Anders raak je van de regen in de drup. Daarbij zal de huid, als ze te sterk ontvet wordt, ter compensatie juist meer talg aanmaken, omdat ze er nou eenmaal op gericht is om de vet-/vochtbalans intact te houden. Te sterk ontvettende producten kunnen de acne zo soms zelfs verergeren.
Overigens kan acne ook bij gebruik van de juiste producten in eerste instantie verergeren. Dat komt omdat veel acne producten ingrediënten bevatten die de celdeling en aanmaak van nieuwe huidcellen flink activeren (zoals salicylzuur). Als gevolg daarvan kan de huid onzuiverheden naar buiten gaan werken. Even doorbijten dus! Neem minstens 1-1,5 maand in acht alvorens je verbetering kunt verwachten

PUBERTEIT: de talgproductie neemt door een verhoogde productie van geslachtshormonen flink toe, waardoor puistjes ontstaan. Het is overigens niet zozeer de hoeveelheid, maar meer het verstoorde evenwicht tussen de mannelijke en vrouwelijke hormonen onderling die deze vorm van acne (ook wel acne vulgaris genoemd) veroorzaakt. Vooral de mannelijke hormonen hebben hier invloed op, reden dat jongens in de puberteit vaker last hebben van acne dan meisjes. 

MENSTRUATIE: heb je rondom de menstruatie last van puistjes, dan is de oestrogeen/progesteron schommeling de oorzaak. Maar ook bepaalde anticonceptiepillen kunnen (i.c.m. die hormoonschommeling) acne uitlokken.

ZWANGERSCHAP: de oestrogeenspiegel stijgt in deze periode enorm, en aangezien dit hormoon de talgklieren stimuleert kan dat resulteren in puistjes. Tijdens zwangerschap is het extra opletten geblazen; zo moet je huidverzorging met vitamine A (retinol) vermijden. Daarentegen staan vitamine C, niacinamide (vitamine B3) en zoethout extract erom bekend dat ze effectief zijn bij acne én veilig tijdens zwangerschap. 

OVERGANG/MENOPAUZE: tijdens de overgang daalt de oestrogeenproductie heel snel. Bij de een resulteert dat in een droge(re) huid, bij de ander juist in een vettere huid en onzuiverheden. Door de daling van de oestrogeenspiegels wordt de hoeveelheid testosteron verhoudingsgewijs groter, met als gevolg een verhoogde talgproductie.

 STRESS: de bijnierschors produceert meer androgenen (mannelijk hormoon), wat tot een verhoogde talgproductie en dus acne kan leiden. Tegelijkertijd stuurt de het lichaam de bloed- en zuurstof toevoer naar gebieden die van belang zijn om de stress te lijf te kunnen gaan, en onttrekt het zo van andere lichaamsdelen, waaronder de huid, die hierdoor minder voedingsstoffen en zuurstof krijgt geleverd. Als gevolg daarvan verzwakt de huideigen afweer waardoor de huid vatbaarder wordt voor bacteriën, en dus acne.